BLOG Hans Ligtenberg: Tuinders let op uw zaak!

De recente gebeurtenissen rondom het stikstofdossier zorgen voor veel discussie en boosheid in een deel van de samenleving. Deels begrijp ik de boosheid, maar ook deze medaille heeft een andere kant.

Ik snap dat het lastig is dat je als boer het bericht krijgt dat je jouw bedrijf eventueel moet beëindigen. Uiteraard met een forse, financiële compensatie. Echter als ik echter naar een aantal ontwikkelingen kijk die ik bijvoorbeeld zelf heb meegemaakt,  bekruipt mij een enorm gevoel van onrechtvaardigheid. De wereld is enorm verandert en verandert nog steeds en wel steeds sneller . De mijnen zijn gesloten, de textielindustrie is verdwenen, de fossiele brandstofindustrie staat onder druk. Ook de komst van het internet had en heeft nog steeds vele gevolgen. Veel banen en sectoren zijn daardoor komen te vervallen of zijn zelfs helemaal uitgestorven. Er zijn heel veel retailers (was vroeger gewoon een middenstander) die bij bedrijfsbeëindiging nauwelijks een compensatie op minimumniveau hebben gehad. Denk daarbij aan de fotozaak, de kleine kruidenier, de melkboer, de groenteboer, de kleine zelfstandige in haar algemeenheid.

De business, maar ook het straatbeeld wordt toch voor een groot deel bepaalt door de grote retailers ketens, en multinationals, de rest van de middenstand is al jaren geleden geheel verdampt. Dit alles zonder protest, manifestaties en protestacties.

De boer moet mijns inziens ook in de spiegel kijken. De boer heeft het zover laten komen, ( of is hem overkomen?) dat zij het verdienmodel zijn geworden van de grote multinational zowel aan de voorkant als aan de achterkant van de keten, mede in stand gehouden door veel €uro's vanuit Brussel. Als boer moet je het gevecht aan met deze grote bedrijven, je hebt te maken met een versproduct, dus je moet het kwijt. Deze multinationals beschikken over veel verkoop- en inkoopmacht. De rol van der bank is hierbij zeker geen steun geweest voor de positie van de boer. Deze multinationals zijn de banken zeer dankbaar dat ze deze ondernemers zo in de tang hebben dat ze geen kant meer uitkunnen. "Schaalvergroting en  doorgaan, altijd maar doorgaan!"

Ik denk dat het verstandig is dat de tuinbouwsector ook maar eens een denkpauze neemt en naar haar eigen positie kijkt. Ik heb het gevoel dat het verschil tussen met name de melkveehouder en de gemiddelde tuinder niet echt groot is. Dreigt onze sector ook niet het verdienmodel van de grote internationale, retail en zaadbedrijven te worden? Hoe zijn daar de machtsverhoudingen? Ook schaalvergroting en steeds maar weer doorgaan! Daarnaast telen wij, vanuit de historie, met name in het Westen op de duurste m2 in Nederland. Nieuwe technologie maakt de productie steeds minder locatie gebonden. De politiek wil bouwen en bouwen en niet in Delfzijl, maar wel in de Randstad.

De veranderingen gaan steeds sneller en zijn meestal niet te stoppen. Stof tot nadenken dus!

Bron: Hans Ligtenberg