BLOG Jolanda Heistek: The Dutch Way

U heeft misschien wel eens gehoord van Zeswoordverhalen. Dat zijn verhalen die bestaan uit - inderdaad 6 woorden. Bijvoorbeeld 'Passagiers, dit is niet uw gezagsvoerder' of 'De bus vertrok. Zij bleef achter.' Maar het kan nóg korter. Want soms vertelt één woord al een heel verhaal.

Dat geldt bijvoorbeeld voor de woorden die we gebruiken voor een van de belangrijkste economieën van Nederland: die waarbij duizenden ondernemingen producten telen in een beschermde omgeving, en waar duizenden ondernemingen zorgen voor toelevering en advies, of voor verwerking en handel.

Juist, de 'glastuinbouw'. Maar dat woord dekt niet helemaal de lading, want het grootste deel van de bovengenoemde ondernemingen heeft geen kas, maar is actief in bijvoorbeeld de ontwikkeling van meststoffen of het maken van verpakkingen. Daarom hanteer ik liever de 'Greenport': dat woord vertelt een veel groter verhaal.

Wat de Greenport is? Volgens sommigen een sector of een branche. Die twee woorden slaan echter maar op een deel van waarmee de Greenport zich bezighoudt. Zo is er de metaalsector, en een deel daarvan houdt zich bezig met de glastuinbouw.
Daarom gebruiken we sinds enkele jaren het woord 'cluster'. Die term werd ontwikkeld door Michael Porter, de Amerikaanse Harvard-professor die bekend werd dankzij onder meer zijn vijfkrachtenmodel en waardeketenmodel. Doordat er in een bepaald gebied (bijvoorbeeld een stad, provincie of land) een bepaalde groep bedrijven is gevestigd, heeft het extra voordeel voor andere bedrijven om zich ook in dit gebied te vestigen. Een cluster kan op deze manier een enorme voorsprong opbouwen tegenover andere regio's, om zo een wereldleider te worden op een bepaald specialistisch gebied, aldus Porter (en met dank aan Wikipedia).
De Greenport West-Holland is een duidelijk voorbeeld van zo'n cluster. Productiebedrijven, handel, toelevering en duizenden andere bedrijven werken samen aan de maatschappelijke opgaven  van vandaag en morgen, en leveren de oplossingen. Dat doen ze in goede samenwerking met de overheid, onderzoek en onderwijs. Ondernemersgedreven en gebaseerd op vertrouwen en betrokkenheid. Dus ook het woord 'cluster' vertelt een groter verhaal; het verwijst naar de theorie van Porter en heeft dus een grote economische, maar ook sociale (omgevings)betekenis.

De clustersamenwerking doen we in Nederland blijkbaar op een opzienbarende manier. Vanuit het buitenland is hiervoor namelijk veel interesse. Daarom organiseerden we onlangs een internationaal Horti Cluster Event op het Floriade-terrein. Tijdens die bijeenkomst informeerden we overheden en ondernemers(organisaties) uit Spanje, Frankrijk, Marokko, Japan en Nigeria over onze samenwerking, en dan met name op thema's als energie, water, human capital en interactie met de consument.
In onze Nederlandse triple helix-samenwerking zitten de partijen samen en gelijkwaardig aan tafel. Dat is echt uniek. In veel andere landen - bijvoorbeeld België - zitten wel veel partijen aan tafel, maar ontbreekt bijvoorbeeld de overheid als gelijke partner.  Terwijl juist de directe contacten en gelijkwaardige omgang zo belangrijk zijn binnen een cluster.

Het Nederlandse systeem laat zich niet zomaar kopiëren naar het buitenland. Maar we kunnen wel van elkaar leren. Dat geldt ook omgekeerd. Zo zijn in Spanje tuinbouw en toerisme aan elkaar verbonden binnen een clustersamenwerking.

Maar ongeacht hoe je het organiseert: het belangrijkste is de samenwerking tussen mensen. Dat betekent dat onderling vertrouwen het startpunt moet zijn - of in ieder geval een tussenresultaat. En dat er veel aandacht besteed moet worden aan cultuurverschillen; verschillen bijvoorbeeld tussen organisaties. Die beide punten hebben we, volgens mij, meer dan goed op de rit in Nederland en in ieder geval in de Greenport West-Holland. Onze Nederlandse vorm van clustersamenwerking is niet voor niets internationaal vermaard, en bijna net zo beroemd als onze groenten en bloemen. Of in zeswoorden: 'The Dutch Way, op alle fronten'.

Bron: Jolanda Heistek