Blog: Met beetje goede wil kan geothermie in bedrijf blijven...

"Als de ontwikkeling van de gasprijs zo doorgaat, staan volgend jaar alle geothermiebronnen stil." Als je niet wat dieper in de materie zit, zou je toch denken dat deze stelling complete onzin is. Helaas, niets is minder waar. Ondanks al onze ambities om te verduurzamen en van het gas los te komen, gebeurt het tegenovergestelde. Heel wrang, juist doordat de gasprijs door de oorlog in Oekraďne, naar recordhoogte stijgt. Poetin zorgt er indirect dus zelfs voor dat volgend jaar aardwarmte onbetaalbaar wordt voor de glastuinbouw.

Ik merk dat als ik dit probeer uit te leggen aan bijvoorbeeld familie of vrienden, die niet actief zijn in de energiesector, men dit zeer onlogisch vindt. Laten we eerlijk zijn, dat is het eigenlijk ook. "Dus omdat de gasprijs zo hoog is, krijg je geen SDE+ subsidie meer...?" Natuurlijk is de achterliggende gedachte van de SDE+ regeling dat bij dergelijke gasprijzen er geen onrendabele top meer is. Zeker in de glastuinbouw is er wel degelijk nog een onrendabele top, want WKK is nog steeds een veel lagere referentie. Ook een WKK heeft te maken met de zeer hoge gasprijzen, maar produceert elektriciteit waar vervolgens ook weer zeer hoge vergoedingen voor worden gegeven. Anders gezegd: de sparkspread is onverminderd goed. Maar los daarvan, er is hier iets aan de hand wat volgens mij niemand voor mogelijk heeft gehouden en in geen enkel risicoanalyse als enigszins reëel werd aangemerkt. Dat vraagt om creativiteit en flexibiliteit om tot oplossingen te komen.

Als we willen dat de geothermiebronnen ook volgend jaar in de glastuinbouw gewoon in bedrijf blijven, dan vinden we die oplossing. Dit helpt ons niet alleen om de duurzaamheidsambities te halen en om minder Gronings gas te gebruiken, maar het helpt ons ook om geen Russisch gas nodig te hebben. De oplossing ligt in mijn ogen voor onze neus en is slechts van administratief niveau.

Maar wat zou die oplossing dan zijn? Als je een SDE+ beschikking ontvangt voor een geothermiebron, dan wordt er een maximaal bedrag ter beschikking gesteld ter hoogte van het beschikte vermogen maal het aantal draaiuren maal de basis energieprijs. Dit zijn grote bedragen die voor een project worden gereserveerd. Deze basis energieprijs legt eigenlijk een plafond in de SDE+ regeling. Als het correctiebedrag, de zogenaamde referentie, hoger is dan de basis energieprijs, wordt er minder uitgekeerd dan begroot is. In de situatie waarin we nu verkeren komt het correctiebedrag zo hoog uit dat er helemaal geen uitkering plaats hoeft te vinden. Daar waar er wel een plafond is bedacht in de regeling, is er dus geen bodem. De oplossing is dan ook simpel: We moeten ook een bodem introduceren in de SDE+ regeling, waardoor je ervoor zorgt dat er altijd een minimale SDE+ uitkering zal zijn.  Als we deze bijvoorbeeld vaststellen op ergens rond 30 tot 35 €/MWh, lijkt mij dat redelijk. Als we het erover eens zijn dat zonder SDE+ warmte onbetaalbaar wordt en bronnen uitgaan, moet er dus wel SDE+ uitgekeerd worden. Laten we voor 2023 een maximaal correctiebedrag vaststellen ter hoogte van 30 €/MWh. Hiervoor hoeft geen extra budget vrijgemaakt te worden, het is immers al gereserveerd voor de projecten.

Natuurlijk is dit niet exact conform de regeling, maar de huidige situatie vraagt om creativiteit, flexibiliteit en maatwerk. Dit moet toch te organiseren zijn? Het energievraagstuk in de glastuinbouw is uiteraard veel breder dan alleen dit onderwerp rondom geothermie. Dit is dus ook niet de oplossing voor de gehele glastuinbouw. In mijn ogen zeker wel voor een deel en dusdanig belangrijk om niet te laten liggen. We houden hiermee geothermieprojecten in bedrijf, veel glastuinbouwbedrijven kunnen blijven telen, we vermijden zo veel mogelijk gasverbruik (Gronings en Russisch) en niet in de laatste plaats we blijven op koers voor de energietransitie waar we ook middenin zitten. Dat laatste zouden we haast vergeten...

Bron: Edwin Valkenburg