Hans Ligtenberg: het kind en het badwater!

Bankier Klaas Knot was enige tijd behoorlijk kritisch op onze sector en de bijbehorende logistiek. Een kritisch gesprek over de toekomst, visie van onze sector en bijbehorende systemen is uiteraard nuttig en nodig. Maar ik heb het gevoel dat het hier en daar toch aan de nodige kennis van zaken ontbreekt. Volgens de heer Knot hebben wij onvoldoende toegevoegde waarde en werken wij onder de kostprijs. Mocht dat het geval zijn, dan in ieder geval niet vrijwillig. Mijn opa zei het al: "aan geven gaat de beste koe dood". Onze sector maakt echter deel uit van een groter systeem met partijen met een ongezonde hoeveelheid marktmacht. Volgens een lijstje van de WUR is bijna 90% van de productie van zaden van voedingsgewassen in handen van 10 grote multinationals. Aan de andere kant van de keten hebben we een enorme machtsconcentratie van inkooporganisaties van de retail op EU niveau. 15-20 grote retailers plus 50-60 kleinere retailers vormen de markt waar de sector mee moet dealen. Samenwerking in het Westland is dus noodzakelijk om te kunnen overleven. En in dit spel zijn het de grote jongens en zeker niet de tuinders die de spelregels bepalen. Ik zal verder geen namen noemen, maar u kent ze allemaal.

Uiteraard is er sprake van een enorm ruimtebeslag, maar er wordt hard gewerkt aan nieuwe  teeltsystemen met veel minder ruimtebeslag.  Ook biedt de technologie ons de mogelijkheid om op iedere locatie te telen, mits energie, zoet water en infratructuur in voldoende mate beschikbaar is. Vraag niet wat het kost en of de retail c.q. de consument het wil betalen?
Ja, het klopt dat wij veel internationale medewerkers nodig hebben om al het noodzakelijke werk te verzetten. Indien de tuinder de ruimte had om de werkelijke kosten van arbeid en bijvoorbeeld milieukosten door te berekenen, dan zou er veel meer sprake zijn van een gezonde kostprijsopbouw. Maar het ontbreekt ons aan voldoende marktmacht en als we het huisvestingsprobleem oplossen is ook dit geen punt meer.

Tevens heeft de hele Westlandse tuinbouw-technische infrastructuur een sterke positie op wereldniveau. Kassenbouw, zaadproducenten en -veredelaars, klimaattechnologie bedrijven, biologische gewasbescherming, datamanagement en onderzoek zijn allemaal spelers van wereldniveau. In het WHC komen jaarlijks duizenden bezoekers vanuit de hele wereld kijken hoe wij hier in het Westland tuinbouw organiseren. Een bundeling van krachten van professionele productiebedrijven en een high tech infrastructuur is niet alleen noodzakelijk voor alle bedrijven in het Westland, maar zeker voor voedselproductie op de gehele wereld. Hoezo onvoldoende toegevoegde waarde?

Gooi dus vooral het kind niet met het badwater weg!

Bron: Hans Ligtenberg